Hợp đồng kỳ hạn là gì? Giá trị, đặc điểm, tính ứng dụng của hợp đồng kỳ hạn

Hợp đồng kỳ hạn là một loại chứng khoán phái sinh được tích hợp một số lợi ích có thể khắc phục được những hạn chế của hợp đồng tương lai. Tuy nhiên, loại hợp đồng này đối với các nhà đầu tư hiện nay vẫn còn khá mới mẻ. Vậy hợp đồng kỳ hạn là gì? Những ưu và nhược điểm mang lại của hợp đồng kỳ hạn là gì? Bài viết dưới đây EFY-eCONTRACT sẽ thông tin chi tiết đến mọi người.

Khái niệm về hợp đồng kỳ hạn?

1. Khái niệm về hợp đồng kỳ hạn?

Hợp đồng kỳ hạn (forward contract) là một loại hợp đồng mua hay bán tài sản cơ sở theo một số lượng xác định tại một thời điểm nhất định trong tương lai với một mức giá đã được xác định ngay tại thời điểm thỏa thuận hợp đồng.

Trong đó:

- Tài sản cơ sở: ngoại tệ, chứng khoán, chỉ số chứng khoán…

- Thời điểm xác định trong tương lai: là ngày thanh toán hợp đồng hay còn gọi là ngày đáo hạn.

- Thời gian kể từ thời điểm ký hợp đồng đến thời điểm thanh toán: là kỳ hạn hợp đồng.

- Giá áp dụng trong ngày thanh toán hợp đồng: là gíá kỳ hạn.

Tại thời điểm ký kết hợp đồng kỳ hạn, 2 bên tham gia hợp đồng không hề có sự trao đổi tài sản cơ sở hay thanh toán tiền. Hoạt động thanh toán của hợp đồng kỳ hạn sẽ xảy ra trong tương lai tại một thời điểm đã được xác định trước trong hợp đồng. Tại thời điểm đó, 2 bên trong hợp đồng buộc phải thực hiện nghĩa vụ mua bán theo mức giá đã xác định, bất kể giá thị trường lúc đó là bao nhiêu, cao hơn hay thấp hơn mức giá đưa ra trong hợp đồng.

Người ta có thể sử dụng hợp đồng kỳ hạn trong việc đầu tư giá cả trong tương lai, nhưng thường thì mục đích chính của hợp đồng kỳ hạn hướng đến là hạn chế tài sản cơ sở bị tác động bởi những rủi ro về giá cả hay lãi suất trong tương lai.

2. Các loại hợp đồng kỳ hạn phổ biến.

Các loại hợp đồng kỳ hạn phổ biến.

Hiện nay, hợp đồng kỳ hạn có 6 loại hợp đồng phổ biến sau:

- Hợp đồng kỳ hạn cổ phiếu (equity forward contract): Đây là loại hợp đồng kỳ hạn mà tài sản cơ sở trong hợp đồng là cổ phiếu.

- Hợp đồng kỳ hạn trái phiếu (forward contract on bond): Đây là loại hợp đồng kỳ hạn mà tài sản cơ sở trong hợp đồng là trái phiếu.

- Hợp đồng kỳ hạn hàng hóa (commodity forward): Đây là loại hợp đồng kỳ hạn mà tài sản cơ sở trong hợp đồng là các loại hàng hóa thực như lúa, gạo, lúa mỳ, điều, cà phê, dầu thô.....

- Hợp đồng giao dịch tiền tệ kỳ hạn (currency forward contract): Đây là hợp đồng kỳ hạn mà trong đó hai bên cam kết sẽ mua/bán với nhau một lượng ngoại tệ theo một tỷ giá đã được xác định, vào một thời điểm đã được xác định trong tương lai.

- Hợp đồng lãi suất kỳ hạn (forward rate agreement- FRA): Đây là hợp đồng mà hai bên đồng ý lãi suất sẽ trả được vào một ngày thanh toán trong tương lai.

- Hợp đồng kỳ hạn không giao dịch (non-deliverable forward – NDF): Đây là loại hợp đồng kỳ hạn được thực hiện bằng thỏa thuận giao dịch tiền mặt thay vì giao nhận tài sản gốc.

Tuy nhiên, tại Việt Nam hiện nay chỉ phổ biến loại hợp đồng kỳ hạn ngoại hối. Các đối tượng tham gia trong hợp đồng kỳ hạn ngoại hối bao gồm các ngân hàng thương mại, các công ty xuất nhập khẩu, các tổ chức đầu tư tài chính để phòng ngừa rủi ro về tỷ giá.

3. Các yếu tố hình thành hợp đồng kỳ hạn.

Có 4 yếu tố chính để hình thành lên hợp đồng kỳ hạn bao gồm: tài sản cơ sở, các bên tham gia hợp đồng, thời điểm xác định trong tương lai (ngày đáo hạn), giá kỳ hạn xác định thanh toán. Cụ thể:

Những tài sản cơ sở để mua bán

- Tài sản thực: Đậu tương, ngô, cà phê, lúa mì,...

- Tài sản tài chính: Trái phiếu, cổ phiếu, tiền tệ,...

Bên tham gia trong hợp đồng

- Người mua (Long position): Là đối tượng đã đồng ý mua một tài sản cơ sở cụ thể vào thời điểm đã được quyết định trong tương lai với mức giá đã được thỏa thuận ở hiện tại trong hợp đồng.

- Người bán (Short position): Là đối tượng đã đồng ý bán một tài sản cơ sở cụ thể vào thời điểm đã được quyết định trong tương lai với mức giá đã được thỏa thuận ở hiện tại trong hợp đồng.

Thời điểm xác định trong tương lai (ngày đáo hạn): Là khoảng thời gian đã quyết định để thực hiện thanh toán hợp đồng.

Giá kỳ hạn hay xác định thanh toán: Mức giá này được xác định dựa vào giá giao ngay và lãi suất của thị trường. Đây là mức giá áp dụng trong tương lai cho tài sản cơ sở nhưng đã được xác định ở thời điểm hiện tại.

4. Đặc điểm của hợp đồng kỳ hạn

Đặc điểm của hợp đồng kỳ hạn

Hợp đồng kỳ hạn có một số đặc điểm cơ bản sau đây:

- Tại thời điểm ký kết hợp đồng, 2 bên không thực hiện thanh toán tiền và trao đổi tài sản cơ sở mà hoạt động này sẽ được thực hiện trong tương lai vào thời điểm xác định trong tương lai (ngày đáo hạn).

- Đến ngày đáo hạn, các bên tham gia trong hợp đồng phải bắt buộc thực hiện nghĩa vụ theo thỏa thuận trong hợp đồng. Bất kể giá trị thị trường của tài sản cơ sở tại thời điểm đó có thể cao hơn hoặc thấp hơn so với giá kỳ hạn thì 2 bên vẫn phải thực hiện việc mua bán tài sản cơ sở theo mức giá đã được ấn định.

- Hợp đồng kỳ hạn được thỏa thuận và ký kết bởi 2 bên không qua trung gian vì thế 2 bên tham gia trong hợp đồng sẽ không phải trả bất kỳ khoản phí nào.

- Tài sản cơ sở là bất kỳ loại tài sản nào. Các tài sản này không cần phải được chuẩn hóa về khối lượng, chất lượng hay giá trị….

- Hợp đồng kỳ hạn không được niêm yết và giao dịch trên thị trường tập trung mà chỉ được giao dịch trên thị trường OTC.

- Người tham gia hợp đồng kỳ hạn có thể đóng vị thế bằng cách mở một vị thế ngược đối với một hợp đồng kỳ hạn tương tự.

- Không thực hiện ký quỹ

- Tính thanh khoản của hợp đồng kỳ hạn thấp vì thế có thể dẫn đến nhiều rủi ro.

5. Giá trị của hợp đồng kỳ hạn

Hợp đồng kỳ hạn bao gồm 2 chủ thể là 1 bên đồng ý mua và 1 bên đồng ý bán tài sản với một mức giá đã được ấn định trước tại một thời điểm xác định trong tương lai.

Giá trị nhận được của người ở vị trí mua trong hợp đồng cho một đơn vị tài sản là S(t) – K

Trong đó:

- K: Giá kỳ hạn được ấn định trước trong hợp đồng

- S(t): Giá giao ngay của tài sản cơ sở trên thị trường tại thời điểm kết thúc hợp đồng

Giá kỳ hạn được các bên ấn định từ ngày ký kết hợp đồng. Mức giá này sẽ không thay đổi cho dù cho giá của tài sản cơ sở trên thị tường có thế thay đổi tăng hoặc giảm. Đến thời điểm đáo hạn, người mua buộc phải mua tài sản cơ sở có giá giao ngay trên thị trường là S(t) với giá kỳ hạn được ấn định trước trong hợp đồng là K.

Như vậy, giá trị nhận được của người ở vị trí bán cho một đơn vị tài sản cơ sở được xác định là K – S(t)

Nếu S(t) > K: Người mua có lãi, người bán tài sản cơ sở lỗ

Nếu S (t) < K: Người bán tài sản cơ sở lãi, người mua lỗ

Lãi lỗ từ hợp đồng kỳ hạn = giá trị nhận được – phí hợp đồng

Do 2 bên không phải trả chi phí gì cho hợp đồng nên giá trị nhận được từ hợp đồng kỳ hạn chính là lãi hoặc lỗ của các bên tham gia hợp đồng.

6. Ưu và nhược điểm của hợp đồng kỳ hạn.

Ưu và nhược điểm của hợp đồng kỳ hạn.

*Ưu điểm:

- Là một phương án phòng chống rủi ro trước sự biến động thất thường của giá cả hàng hóa, tài sản tài chính hay lãi suất cho doanh nghiệp, nó được sử dụng nhằm mục đích cố định khoản chi phí của doanh nghiệp theo một mức giá đã được ấn định trước, bất chấp sự biến động của giá cả tài sản đó trên thị trường, phòng ngừa rủi ro leo thang của giá cả

- Linh hoạt về thời gian thực hiện hợp đồng, thời gian giao dịch hợp đồng, quy mô hợp đồng, do đây là sự thỏa thuận riêng biệt của 2 bên nên quy cách của hàng hóa giao dịch không cần chuẩn hóa.

*Hạn chế

- Tính thanh khoản khá kém: Các bên khó có thể thay thế chuyển nhượng vị trí của mình trong hợp đồng trước ngày đáo hạn (ví dụ: không thể bán hợp đồng khi cảm thấy không có lợi, không thể hủy bỏ hợp đồng khi thấy bất lợi hoặc không có nhu cầu với tài sản cơ sở.

- Dễ xảy ra rủi ro khi một trong các bên tham gia hợp đồng không có khả năng thực hiện hợp đồng do không có trung giam bảo đảm (ví dụ: tài sản cơ sở giảm xuống quá mạnh gây tổn thất quá lớn, bên mua có thể từ chối mua theo cam kết hợp đồng)

7. So sánh hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng tương lai.

Trên đây là chi tiết thông tin về Hợp đồng kỳ hạn. Hy vọng bài viết sẽ giúp mọi người hiểu hơn về loại hợp đồng này, dễ dàng hơn trong việc áp dụng, triển khai tại doanh nghiệp khi cần.

Để được tư vấn, giải đáp thắc mắc và báo giá cụ thể, vui lòng đăng ký TẠI ĐÂY.

✅ Hoặc ngay để được hỗ trợ trực tiếp

Tổng đài: 19006142 / 19006139

KV Miền Bắc - (Mr Hưng): 0911670826 - (Ms Hằng): 0911 876 893

KV Miền Nam - (Ms Thùy): 0911 876 899 / (Ms Thơ): 0911 876 900

Hợp đồng điện tử EFY-eCONTRACT - Bỏ ký tay, thay ký số

HaTT_TT