Hợp đồng FIDIC là gì? Các dang hợp đồng FIDIC được sử dụng phổ biến hiện nay

Tại Việt Nam hiện nay, trong các dự án xây dựng có yếu tố nước ngoài thường sử dụng mẫu hợp đồng FIDIC. Vậy hợp đồng FIDIC là gì? Các dạng hợp đồng FIDIC phổ biến là những dạng hợp đồng nào? dành cho đối tượng nào?

Hợp đồng FIDIC là gì?

1. Hợp đồng FIDIC là gì? Khi nào sử dụng hợp đồng FIDIC

Hợp đồng FIDIC là loại hợp đồng do Hiệp hội Các kỹ sư tư vấn quốc tế biên soạn. Đây là hình thức tiêu chuẩn được sử dụng phổ biến nhất của hợp đồng xây dựng, kỹ thuật quốc tế được chấp nhận rộng rãi trên thế giới hiện nay, thường được sử dụng trong các lĩnh vực xây dựng và kỹ thuật dành cho các dự án đầu tư quốc tế lớn và nhỏ mà các bên sử dụng ngôn ngữ khác nhau, có quốc tịch khác nhau và đến từ các khu vực pháp lý khác nhau.

Những quy định trong loại hợp đồng này có mục đích làm rõ mối quan hệ giữa các bên tham gia hợp đồng và phân chia rủi ro giữa Nhà thầu và Chủ đầu tư. Các rủi ro được chia sẻ công bằng và được áp dụng các nguyên tắc để kiểm soát các rủi ro đó.

Tuy nhiên, các điều khoản trong hợp đồng FIDIC không hoàn toàn phù hợp đối với mọi trường hợp. Tùy thuộc vào đặc trưng kinh tế, quy định pháp luật ở quốc gia đang được đầu tư để cân nhắc trong việc lựa chọn có sử dụng hợp đồng FIDIC hay không. Đối với các hợp đồng xây dựng, kỹ thuật đơn giản, dễ dàng thực hiện nhanh chóng, các  hợp đồng có quy mô nhỏ hoặc các bên có thể thống nhất với nhau về hình thức hợp đồng hay muốn tự thiết kế một mẫu hợp đồng riêng với nhau nhằm mục đích hợp tác lâu dài thì không cần sử dụng hợp đồng FIDIC.

2. Đặc điểm của Hợp đồng FIDIC

Đặc điểm của Hợp đồng FIDIC

Sự công bằng trong việc phân chia rủi ro giữa các chủ thể bên trong hợp đồng (rủi ro sẽ tương ứng với thỏa thuận về giá trị của hợp đồng, quyền kiểm soát chất lượng dự án). Kể từ giai đoạn khởi đầu của dự án, người phụ trách soạn thảo hợp đồng sẽ phân tích rủi ro và xác định hình thức hợp đồng phù hợp nhất với mức độ rủi ro có thể xảy ra.

3. Các dạng hợp đồng FIDIC

Hiện nay, mỗi loại hợp đồng FIDIC sẽ đáp ứng theo từng nhu cầu của các bên tham gia, quy mô của dự án, tính chất của dự án. Vì thế, các loại hợp đồng FIDIC được phân loại theo màu sắc, mỗi màu sắc tương ứng với các mô hình đầu tư dự án xây dựng, kỹ thuật:

Các dạng hợp đồng FIDIC

**Sách xanh lá (The Green Book)

Sách xanh được sử dụng trong các dự án:

- Có giá trị tương đối nhỏ (Thường là các dự án có giá trị < 500.000 USD)

- Thời gian thi công ngắn/ công việc đơn giản hoặc lặp đi lặp lại (Thời gian xây dựng < 6 tháng/ công việc có tính đơn giản).

Với hợp đồng FIDIC sách xanh lá, nhà thầu được yêu cầu thi công công trình phù hợp với các thiết kế nhưng không cần quan tâm đến thiết kế đó là do chủ đầu tư / nhà tư vấn / kiến trúc sư của nhà đầu tư / nhà thầu thực hiện.

Khi sử dụng mẫu hợp đồng FIDIC sách xanh này, hàng tháng sẽ không có việc thanh toán hoặc đánh giá nào được đưa ra.

**Sách đỏ (The Red Book)

Sách đỏ được sử dụng trong các dự án cổ điển do Chủ đầu tư thiết kế, đây là các dự án có giá trị lớn/ công việc phức tạp hơn

Theo đó, hợp đồng FIDIC sách đỏ thường được sử dụng cho mẫu hợp đồng xây dựng hoặc các công việc kỹ thuật, trong đó:

- Nhà tư vấn (Engineer): có nhiệm vụ quản lý hợp đồng, giám sát công tác thi công và xác nhận thanh toán.

- Chủ đầu tư (Employer): chịu trách nhiệm hầu như là toàn bộ cho phần thiết kế. Chủ đầu tư sẽ được thông báo đầy đủ bởi nhà tư vấn, được quyền đưa ra các quyết định thay đổi trong dự án

- Nhà thầu (Contractor): có thể thiết kế một phần trong dự án, nhưng không phải toàn bộ dự án, sẽ được thanh toán trên cơ sở đo lường cho số lượng công việc thực tế được thực hiện. Khoản thanh toán hợp đồng được xác định dựa trên số lượng công việc ước tính.

**Sách hồng (The Pink Book)

Sách hồng là sản phẩm phái sinh từ sách đỏ, có các đặc tính tương tự như sách đỏ (chủ đầu tư chịu trách nhiệm thiết kế, nhà thầu được thanh toán trên cơ sở đo lường cho số lượng công việc thực tế được thực hiện…). Hợp đồng FIDIC sách hồng được soạn thảo để sử dụng trong các dự án do các Ngân hàng Phát triển Đa phương (Multilateral Development Banks – MDBs) tài trợ vốn. Do vậy, nó thường được sử dụng trong các dự án cổ điển do Chủ đầu tư thiết kế nhưng được các ngân hàng phát triển tài trợ vốn.

**Sách vàng (The Yellow Book)

Sách vàng (hợp đồng nhà máy và thiết kế – thi công) là một loại hợp đồng trọn gói với các khoản thanh toán được thực hiện khi đạt được những mốc hoàn thành quan trọng dựa trên chứng nhận do nhà tư vấn đưa ra. Trong đó:

- Người tư vấn: quản lý dự án, giám sát các công trình và xác nhận thanh toán.

- Nhà thầu: chịu sự lệ thuộc vào việc hoàn thành các nghĩa vụ theo tiến độ để hoàn thiện dự án và thường được thanh toán một lần.

Các dự án sử dụng sách vàng:

-  Các dự án mà nhà thầu chịu trách nhiệm gần như toàn bộ thiết kế và vừa thi công

**Sách cam (The Orange Book)

Sách cam được sử dụng trong các dự án thiết kế – xây dựng và chìa khóa trao tay (Design-Build and Turnkey).

Trong loại hợp đồng này:

- Nhà thầu: chịu trách nhiệm thực hiện gần như toàn bộ thiết kế (thiết kế các dự án nhà máy, các cơ sở hạ tầng và các loại dự án khá). Đối với các dự án mà nhà đầu tư yêu cầu thì phải có bản phác thảo do nhà đầu tư chuẩn bị.

- Người tư vấn trong hợp đồng này sẽ đóng vai trò quản lý hợp đồng, giám sát việc sản xuất và lắp dựng tại công trường hoặc công việc xây dựng và chứng nhận việc thanh toán.

** Sách bạc (The Silver Book)

Sách bạc (hợp đồng dự án trao tay/EPC) phù hợp để sử dụng trong các dự án điện và cơ sở hạ tầng tư nhân, trong đó nhà thầu sẽ đảm nhận toàn bộ trách nhiệm thiết kế và thực hiện dự án. Những dự án này yêu cầu nhà thầu cung cấp đầy đủ các tiện ích cho chủ đầu tư (các tiện ích này đã sẵn sàng hoạt động vào lúc bàn giao). Nhà thầu phụ trách thiết kế, thanh toán và việc thanh toán thường được thực hiện một lần.

Do vậy, nhà thầu đảm nhận nhiều công việc và rủi ro về chi phí, thời gian đầu tư xây dựng được xác định nghiêm ngặt và yêu cầu nhà thầu phải chịu trách nhiệm cao hơn trong việc thiết kế và thi công dự án.

=> Sách bạc chỉ thích hợp để sử dụng với các nhà thầu có kinh nghiệm quen thuộc với kỹ thuật quản lý rủi ro phức tạp.

Các dạng hợp dồng FIDIC

**Hợp đồng DBO (Contract for Design, Build and Operate Projects) – Cuốn màu vàng kim loại

Hợp đồng DBO là hợp đồng thiết kế, thi công và vận hành được FIDIC soạn thảo để hạn chế rủi ro mà có thể xảy ra liên tục sau khi bàn giao dự án (thiết kế không phù hợp, tay nghề, vật liệu kém chất lượng…)

Hợp đồng DBO phù hợp với trường hợp bên nhận chuyển giao dự án của chủ đầu tư cần cam kết bảo trì trong thời gian dài. Sự cam kết này rất quan trọng bên cạnh nghĩa vụ thiết kế và thi công.

Nhà thầu phải vận hành và bảo trì dự án được hoàn thiện dưới danh nghĩa của chủ đầu tư trong một khoảng thời gian khoảng 20 năm từ ngày ban hành chứng chỉ vận hành cho đến khi hoàn thành việc xây dựng dự án. Trong suốt 20 năm, chủ đầu tư cũng là chủ sở hữu của dự án, nhà thầu vận hành dự án và chịu các rủi ro phát sinh nhưng sẽ không chịu trách nhiệm về các chi phí tài chính đối với dự án, không phải đảm bảo sự thành công của dự án đó trong suốt thời gian dài.

**Sách xanh dương (The Blue Book)

Sách xanh dương (The Blue Book) là loại hợp đồng dùng cho các dự án liên quan đến các công việc nạo vét, cải tạo và xây dựng phụ trợ với một loạt các thỏa thuận hành chính.

Thông thường, trong loại hợp đồng này chủ đầu tư là người chịu trách nhiệm thiết kế và phần quan trọng nhất của hợp đồng: mô tả hoạt động của dự án, xác định chi tiết trong các thông số kỹ thuật, bản vẽ và thiết kế của công trình.

**Sách Trắng (The White Book)

Sách Trắng được sử dụng để chỉ định nhà tư vấn cung cấp các dịch vụ cho chủ đầu tư như nghiên cứu tính khả thi, thiết kế, hợp đồng quản lý và điều hành dự án.

Thông thường, Sách trắng được sử dụng để tham khảo khi xây dựng nền tảng thỏa thuận giữa nhà tư vấn và chủ đầu tư khi việc xây dựng và thiết kế được thực hiện sẽ phù hợp với một hợp đồng FIDIC nhất định nào khác.

Trên đây là chi tiết về các dạng hợp đồng FIDIC áp dụng trong từng trường hợp cụ thể. Hy vọng bai viết sẽ hữu ích với mọi người.

Để được tư vấn, giải đáp thắc mắc và báo giá cụ thể, vui lòng đăng ký TẠI ĐÂY.

✅ Hoặc ngay để được hỗ trợ trực tiếp

Tổng đài: 19006142 / 19006139

KV Miền Bắc - (Mr Hưng): 0911670826 - (Ms Hằng): 0911 876 893

KV Miền Nam - (Ms Thùy): 0911 876 899 / (Ms Thơ): 0911 876 900

Hợp đồng điện tử EFY-eCONTRACT - Bỏ ký tay, thay ký số

HaTT