16/02/2024 16:05:52

Hợp đồng hoán đổi là gì? Các loại hợp đồng hoán đổi phổ biến

Hợp đồng hoán đổi được sử dụng trong trường hợp hạn chế rủi ro có thể xảy ra khi giao dịch tài chính. Đây là loại hợp đồng được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực đầu tư, tài chính, kinh tế. Vậy hợp đồng hoán đổi là gì? Các loại hợp đồng hoán đổi đang được sử dụng phổ biến hiện nay gồm các loại nào? Cùng tìm hiểu trong bài chia sẻ dưới đây của EFY-eCONTRACT nhé.

1. Thế nào là hợp đồng hoán đổi?

Hợp đồng hoán đổi là gì?

Hợp đồng hoán đổi (Swap Contract) là loại hợp đồng ký kết dựa trên thỏa thuận giữa các bên về việc đồng ý chi trả khoản thanh toán định kỳ cho nhau hoặc đồng ý trao đổi các luồng tiền trong khoảng thời gian đã xác định theo phương thức định sẵn. Ngày định giá là ngày hợp đồng có hiệu lực và ngày đáo hạn là ngày hợp đồng hoán đổi hết thời gian hiệu lực.

Trong lĩnh vực tài chính, hợp đồng hoán đổi là công cụ tài chính phái sinh. Trong đó, 02 bên sẽ tiến hành trao đổi dòng tiền này lấy dòng tiền khác của bên kia. Các dòng tiền này được gọi là nhánh của hoán đổi và tính bằng cách dựa trên giá trị nguyên tắc danh nghĩa.

Trong hợp đồng hoán đổi, các bên thống nhất với nhau về mặt tự nguyện, bình đẳng và không ép buộc. Đặc biệt, hợp đồng hoán đổi không được sử dụng để mua bán trực tiếp mà là loại hợp đồng cá biệt được thực hiện bởi 2 bên liên quan. Trường hợp muốn hủy hợp đồng này, cả 02 bên phải có sự thỏa thuận rõ ràng.

2. Hợp đồng hoán đổi theo quy định của pháp luật

Đặc điểm của hợp đồng hoán đổi

Hợp đồng hoán đổi là một loại hợp đồng thương mại. Bên cạnh một số đặc điểm tương tự với hợp đồng thương mại, hợp đồng hoán đổi gồm một số các đặc điểm khác biệt như:

- Đồng ý hoán đổi lợi ích tài chính: Hai bên trao đổi và thống nhất lợi ích từ thị trường tài chính này đổi lấy lợi ích từ nguồn tài chính khác

- Giá trị bằng 0: Nếu các bên không vi phạm hợp đồng hoặc không thực nghĩa vụ thanh toán tiền mặt thì giá trị hợp đồng là 0

- Nguyên tắc bù trừ: Hợp đồng hoán đổi được thực hiện theo nguyên tắc bù trừ và giảm rủi ro tín dụng tối đa

- Giao dịch trên thị trường tập trung: Hợp đồng hoán đổi chỉ được giao dịch trên thị trường tập trung và các bên tham gia đều hiểu rõ về nhau

- Tránh rủi ro tài chính liên quan đến tỷ giá và chênh lệch giá: Hợp đồng giúp các bên liên quan tránh rủi ro tài chính do biến động tỷ giá và chênh lệch mua bán. Ngoài ra, hợp đồng hoán đổi còn giúp các bên đạt được ngoại tệ và tỷ giá mà không cần giao dịch mua bán qua ngân hàng.

3. Phân loại hợp đồng hoán đổi phổ biến

Các loại hợp đồng hoán đổi phổ biến nhất hiện nay

Hiện nay, trên thị trường sử dụng 05 loại hợp đồng hoán đổi chính gồm: hợp đồng hoán đổi lãi suất, hợp đồng hoán đổi tiền tệ, hợp đồng hoán đổi tín dụng, hợp đồng hóa đổi hàng hóa và hợp đồng hoán đổi chứng khoán vốn.

3.1. Hợp đồng hoán đổi lãi suất

Là loại hợp đồng phái sinh, theo đó một bên trao đổi dòng lãi suất để lấy dòng tiền mặt của một bên khác. Hợp đồng này thường được sử dụng để quản lý tài sản hoặc nợ cố định, đầu cơ kiếm lợi từ sự thay đổi lãi suất. Hợp đồng hoán đổi lãi suất thường được sử dụng bởi các doanh nghiệp, tổ chức tài chính hoặc nhà đầu tư.

Loại hợp đồng này thường được nhắc đến là một bên trả một mức lãi suất cố định cho bên kia, trong khi nhận lại một lãi suất thả nổi (thường gắn với lãi suất tham chiếu). Trong đó:

- Bên A trả lãi suất cố định cho bên B (bên A nhận lãi suất thay đổi)

- Bên B trả lãi suất cố định cho bên A (Bên B nhận lãi suất thay đổi)

3.2. Hợp đồng hoán đổi tiền tệ

Hợp đồng hoán đổi tiền tệ là loại hợp đồng về trao đổi tiền tệ. Theo đó, các bên tham gia sẽ trao đổi khoản tiền gốc và lãi cố định của một khoản vay để lấy một khoản tiền gốc và lãi cố định tương ứng với một khoản vay của một đồng tiền khác. Hợp đồng hoán đổi tiền tệ thường được kết hợp với hợp đồng hoán đổi lãi suất.

3.3. Hợp đồng hoán đổi tín dụng

Hợp đồng hoán đổi tín dụng là loại hợp đồng phái sinh tín dụng. Theo đó, bên mua phải thanh toán một khoản tiền định kỳ cho bên bán và đổi lại sẽ được nhận khoản bồi thường nếu công cụ tài chính cơ sở bị mất khả năng thanh toán.

3.4. Hợp đồng hoán đổi hàng hóa

Hợp đồng hoán đổi hàng hóa là loại hợp đồng thỏa thuận về giá thả nổi của hàng hóa được trao đổi lấy giá cố định trong khoảng thời gian xác định.

- Người sử dụng: muốn đảm bảo giá ở mức tối đa và đồng ý trả cho tổ chức tài chính một mức giá cố định. Đổi lại, người sử dụng sẽ nhận được những khoản thanh toán dựa trên giá cả thị trường cho những hàng hóa liên quan.

- Người sản xuất muốn cố định thu nhập và đồng ý trả giá thị trường cho tổ chức tài chính đổi lại nhận được những khoản thanh toán cố định cho hàng hóa.

3.5. Hợp đồng hoán đổi chứng khoán vốn

Hợp đồng hoán đổi chứng khoán vốn là loại hợp đồng hoán đổi mà theo đó, tổ hợp dòng tiền được thỏa thuận trao đổi giữa 2 bên vào 01 ngày xác định trong tương lai. Hợp đồng hoán đổi chứng khoán có 02 dòng tiền gồm:

- Dòng tiền thả nổi liên quan đến lãi suất Libor;

- Dòng tiền từ cổ phiếu hoặc chỉ số thị trường.

Hai bên sẽ thỏa thuận trao đổi dòng tiền vào ngày đáo hạn dựa theo điều kiện đã thỏa thuận trước.

Hợp đồng hoán đổi chứng khoán vốn thường được sử dụng để quản lý rủi ro, tối ưu hóa lợi ích từ biến động của thị trường tài chính và giá cả chứng khoán.

Để được tư vấn, giải đáp thắc mắc và báo giá cụ thể, vui lòng đăng ký TẠI ĐÂY.